VİGENERE METİN ŞİFRELEME

ŞİFRELECEK METİN

1918-ci ilin may ayının 28-də qəbul edilmiş Azərbaycan Demokratik Respublikasının istiqlal bəyannaməsində qeyd edilirdi ki, Azərbaycan özünü xarici müdaxilələrdən müdafiə etmək, daxili düşmən qüvvələri zərərsizləşdirmək üçün nizami orduya malik olmalı, özünün silahlı qüvvələrini yaratmalıdır. Çünki müstəqil ordusu olmayan dövlətin milli dövlətçiliyi həmişə yadellilərin təhlükəsi altında yaşamağa məhkumdur. Bu zərurətlə bağlı 1918-ci ilin may ayının 28-də yaradılan ilk kabinədə Azərbaycan hökumətinin müdafiə naziri vəzifəsinə general Xosrov bəy Sultanov təyin edildi. Azərbaycan Demokratik Respublikasının ordu quruculuğu haqqında tədbirlər planına müvafiq olaraq 1919-cu il noyabr ayının 1-nə qədər ordunun ən mühüm struktur bölmələri və hissələri yaradılıb başa çatdırılmalı idi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yaradıldığı ilk dövrlərdə onun hərbi qüvvələri 600 nəfərlik könüllü dəstələrdən ibarət idi. Hökumət 1918-ci il iyunun 19-da ölkə ərazisində hərbi vəziyyət elan etdi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının 1918-ci il 26 iyun tarixli qərarı ilə Çar Rusiyası dövründə "Vəhşi diviziya" ("Дикая дивизия") adlanan keçmiş Tatar süvari alayının əsgərlərindən formalaşdırılmış və general Əliağa Şıxlinskinin rəhbərlik etdiyi Müsəlman korpusunun əsasında ilk ordu hissəsi, 5000 nəfər şəxsi heyəti olan "Əlahiddə Azərbaycan korpusu" yaradıldı. İyulun 11-də hökumət fərmanı ilə hərbi səfərbərlik elan edildi. Azərbaycan Respublikasının 1894-1899-cu illərdə anadan olmuş bütün müsəlman vətəndaşları orduya hərbi qulluğa çağırıldılar.
1920-ci ildə Azərbaycan Sovet Rusiyası tərəfindən işğal edildikdən sonra Azərbaycanın hərbi nazirliyi rəsmən ləğv edilərək, həmin funksiya Xalq Hərbi Komissarlığına verilmiş, Azərbaycan ordusunun 21 generalından 15-i bolşeviklər tərəfindən güllələnmişdi. Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpasından sonra, 1991-ci ilin sentyabrında Ali Sovetin qərarı ilə Müdafiə Nazirliyi, oktyabrın 9-da isə qarşıdakı 3 ay ərzində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradılması barədə qərar qəbul edildi.
1992-ci ilin yanvar ayında Azərbaycan Ordusu özünün ilk əməliyyatını həyata keçirdi. Şuşa şəhəri yaxınlığındakı Daşaltı kəndini ələ keçirmək məqsədilə həyata keçirilən Daşaltı əməliyyatı uğursuzluqla nəticələndi. Yayda 1992-ci il Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin komandanlığının rəhbərliyi altında desant qoşunları yaradıldı və Xəzərdə hərbi donanmanın komplektləşdirilməsi başa çatmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1992-ci il 18 sentyabr tarixli Fərmanı ilə oktyabrın 9-u Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri günü elan edildi. Lakin, 22 may 1998-ci il tarixli prezident fərmanı ilə həmin fərman qüvvədən düşürülərək 26 iyun tarixi Silahlı Qüvvələr günü elan edilmişdir. 1997-ci ilin yanvarında Azərbaycan sülhməramlı qüvvələriyaradılmışdı.

PROGRAM KODU

using System;
using System.Collections.Generic;
using System.ComponentModel;
using System.Data;
using System.Drawing;
using System.Linq;
using System.Text;
using System.Windows.Forms;

namespace gozde
{
public partial class Form1 : Form
{
static char[,] vigenere_table = new char[26, 26];
static char[,] s_vigenere_table = new char[26, 26];

public Form1()
{
InitializeComponent();
}

private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
create_vigenere_table(0);
string metin = textBox1.Text;
string anahtar = textBox2.Text;

textBox3.Text = encrypt(metin, anahtar);
}

private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
create_vigenere_table(0);
string s_metin = textBox1.Text;
string anahtar = textBox2.Text;

textBox4.Text = decrypt(s_metin, anahtar);
}

public static void create_vigenere_table(int k)
{
int i, s;
for (i = 0; i < 26; i++)
{
for (s = 0; s < 26; s++)
{
vigenere_table[i, s] = Convert.ToChar(65 + (s + i + k) % 26);
s_vigenere_table[i, s] = Convert.ToChar(97 + (s + i + k) % 26);
}
}
}
public static string encrypt(string text, string key)
{
int i;
string tmp = "";
char keyChar_U;
char keyChar_L;
for (i = 0; i < text.Length; i++)
{
keyChar_U = Convert.ToChar(key[i % key.Length].ToString().ToUpper());
keyChar_L = Convert.ToChar(key[i % key.Length].ToString().ToLower());

if ((int)text[i] > 96 && (int)text[i] < 123)
{
tmp += Convert.ToString(s_vigenere_table[(int)keyChar_L - 97, (int)text[i] - 97]);
}
else if ((int)text[i] > 64 && (int)text[i] < 91)
{
tmp += Convert.ToString(vigenere_table[(int)keyChar_U - 65, (int)text[i] - 65]);
}
else
{
tmp += Convert.ToString(text[i]);
}
}
return tmp;
}
public static string decrypt(string text, string key)
{
int i, s;
string tmp = "";
char keyChar_U;
char keyChar_L;
for (i = 0; i < text.Length; i++)
{
keyChar_U = Convert.ToChar(key[i % key.Length].ToString().ToUpper());
keyChar_L = Convert.ToChar(key[i % key.Length].ToString().ToLower());

if ((int)text[i] > 96 && (int)text[i] < 123)
{
for (s = 0; s < 26; s++)
{
if (text[i] == vigenere_table[(int)keyChar_L - 97, s])
{
tmp += (char)(97 + s % 26);
break;
}
}
}
else if ((int)text[i] > 64 && (int)text[i] < 91)
{
for (s = 0; s < 26; s++)
{
if (text[i] == vigenere_table[(int)keyChar_U - 65, s])
{
tmp += (char)(65 + s % 26);
break;
}
}
}
else
{
tmp += text[i];
}

}
return tmp;
}
private void button3_Click(object sender, EventArgs e)
{
textBox3.Text = "";
textBox2.Text = "";
textBox1.Text = "";
textBox4.Text = "";
}

}
}

ŞİFRENELENMİŞ METİN

1918-vi qsbn uhr rgıgıe 28-uə jəscs euqsfiş Hsəijhrcrv Wedwrkakqr Rvawnbcqrtsıvıg zaabqcis bəghgnruəlielə qvgk euqsbruq di, Hsəijhrcrv özüvü xrzpvi uüwaoqsələzkən uüwawqə ekuəd, lhqicq wüşuəg hücoəcəyb qəyərjqgeəşlpkməs üçüv giqitb fzknyr ttlzs hldisı, ögünüv licioeı yüovətəkieq raiiafacıkır. Çünbq füjbəjic vkdlab ocuhrae kövcəabn upelz kövcəaçicqfb yətbşə ftdvtsbləzpg kəoeübəzb rtaınui raşittğr təhbctwui. Uu həkuiəaeə jhğlı 1918-jb ztpg dif apıuın 28-də ftrrlıeae pek shuieəkə Rhəkbrgjtn pödudəabnzv füuimbə vhsiiq oəqqməszvə gvvlkac Ehsiwc bəg Lucbhgom aəyzv xdztkb. Igərsifvae Kxmfsyttzs Kejxbulzshlıeıu oilb qlzbvuccğn yixjıelh təlibrcəy pciuınr tüvrnpj fthkah 1919-jn zt gopiik rgıgıe 1-nə xədəz hrucunn əu müpüf jbynkkcy böttələzp və obsjəsərz ftrrlıeıs itşr çttuıyıldisı zlp. Rhəkbrgjtn Fheq Küfhlzpryəbp yrzhwıclığı qsd uöckləzkə fvbg yəyui yüovətəki 600 eəmərcqr kövüelü kəskəsəruəu isiyət qkb. Pödudəa 1918-cz pe zgbgue 19-ui ölbə ərrhplielə həzib məgbypəa eciu eklp. Rhəkbrgjtn Fheq Küfhlzpryəbp Nrhpkləz Şuiizınıv 1918-vi qs 26 prue atrzfsb həytrı peə Çhk Iczbyraı dödyünuə "Vəpşb uqcbzzgh" ("Дикая дивизия") tdciutn slçmzş Makiy südhki istyıvıg əanərcəybnuəu ffzttlrşkırıttış də gvvlkac Əeirğh Şıfsbnjspgie yəhsəyeib lmdzgp Müaəemrv doixbluecu əjizınui blb vkdl obsjəzb, 5000 vəyəi şəxjq aepəab fthg "Əsthzlkə Rhəkbrgjtn svkplab" piytdıtkı. İfnllv 11-lə hösbfək mərdiuı ztə həzib jəmərsəyeib leae lwiclp. Rhəkbrgjtn Zllpljsbkraıgıe 1894-1899-jn ztsəruə tnrlhg fttnş jümüe tüsətttn dəməelhşlrzı oilbra pəkbz xnlccğt çiğırıtkılrz.

1920-vi qswə Igərsifvae Zhvvb Kujqftsı aərənpgdəv bşğis euqswibləg jwuka Igərsifvaeıu həzib eigbrcqfb iəzfəe səğm lwicəyək, oəmzv yueszbyr Etlh Oərsq Dodqzlaitığıei oeiqsfiş, Tzəzitytiu oilbluecu 21 nxnvzheıelhg 15-b swsşemqreəi aərənpgdəv züctəeəeupşdz. Tzəzitytiuın löoləb füjbəjictpriequ bəzwtsıvktn avgrr, 1991-vi qsbn algtpiikıelh Acq Lommabn yəkaiı blə Tüdrnpə Eigbrcqfb, wrmyrjyın 9-wa qzə hiyşıuirı 3 hr əzgbnuə Tzəzitytiu Szthalı Xüvməsərzvpg piytdıtttsı itrələ qəzhk həinl mkbluq.

1992-vi qsbn ghgvrz tyıvkt Rhəkbrgjtn Wywujc özüvüg ztr ədəsbypiaını oəyrbh kvçpkdz. Şuşi şəyəyb pieıncığınuirı Uiştlkı dəelpgi əsə bmçbrdər məyzədztə həghma slçiiqsən Lhşacbı ədəsbypiaı lğbkslhsnqci gəkqjələvkb. Ghrdr 1992-jb zt Tzəzitytiu Mülhyiə Utzzzsbyzvpg bwttnuiueığıuın zəabəzsbyz hetıvkt umztnk xhşlvstrı ftrrlıedı cə Oəgəruə aəijp dfvhgmrvıg bwtilvsaeəşlpkicuəli jhşa çhmmışkır. Hsəijhrcrv Kejxbulzshlı Xyxzzllgtzvpg 1992-tq bl 18 svvarasz maiqeei Nəkmrvı icə hkkghurıv 9-l Hsəijhrcrv Kejxbulzshlı Apeaytı Qüdcələzp güvü eciu euqswi. Stkzv, 22 tty 1998-kp ic atrzfsb gzlsiumum wəyfaeı blə oəmzv yəiuhg hücoəuəu düşükücəyək 26 ipcu trzpqi Apeaytı Qüdcələz züeü xlrv xdzttbşuqy. 1997-tq blzv raedhkıelh Aqəyuapkhg jüsaməzhflı xüvməsərzghkauısfışlı.