Java kaynak programında kullanılan değişken, metot, sınıf, paket ve arayüzlerin her birisine bir ad (identifier) verilmelidir. Adlar onların kimlikleridir. Daima o kimlikleriyle çağrılırlar. Başka bir deyişle, adlar ilgili öğeye erişmeyi sağlayan işaretçilerdir. Verilen adlar, işletim sistemine ve derleyiciye bağlı olarak bazı kısıtlara tabidir. Java’daki kurallar aşağıdadır:
· Anahtar ve saklı sözcükler ad olamaz.
· Adlar ya bir harf ile başlamalı ya da ($) simgesi veya (_) simgesiyle başlamalıdır.
· İlk harften sonrakiler harf, rakam, ($) simgesi ya da (_) simgesi olabilir.
· Java’da adlar büyük-küçük harf ayrımına duyarlıdır.
· ad içinde boşluk karakteri olamaz.
Derleyiciler açısından, değişkenlere verilen adların kısa ya da uzun olması, anlamlı ya da anlamsız olması önemli değildir. Ancak, kaynak programı yazan ve okuyanın değişkenlerin neleri temsil ettiklerini kolay anlayabilmesi için, onlara anlamlı adlar koymak uygun olur. Tabii, kısa programlarda bu bir sorun yaratmaz, tek harften oluşan adlar bile verilir ve çoğunlukla rahatlık sağlar. Ama uzun programlarda, değişkenlerin temsil ettikleri veriyi belirtecek adlarla adlandırılmaları, kaynak programın kolay anlaşılır olmasını sağlar. Dolayısıyla tercih edilmesi gereken bir usuldür.
Çoğu bilgisayar programlarında değişkenlere verilen adları ifade etmek için değişken, alan, attribute, parametre gibi terimler kullanılır. Java için bunlar geçerli olmakla birlikte, javayı yaratanlar değişken yerine property sözcüğünü kullandılar. Biz de ona uymak için değişken yerine eş anlamlı olarak nitelem sözcüğünü kullanacağız.
Yukarıdaki kısıtlara göre, adlar harf, alt çizgi (_) ya da dolar ($) simgesiyle başlar. Bu demektir ki, javada adlar rakamla başlayamaz. Harf, (_) ve ($) dışındaki diğer karakterlerden herhangi birisiyle başlayamaz. Ad, ilk karakterden sonra harf, rakam, alt çizgi ve dolar simgelerinden istenilenlerle devam edebilir. Söylenenler dışındaki karakterler kullanılamaz. Örneğin, artı +, -, *, “, @, ), < gibi karakterler ad içinde yer alamaz. Ad uzunluğu (adda kullanılacak karakter sayısı) için javada bir sınırlama yoktur. Varsa işletim sisteminin kısıtlarına uyulmalıdır. Örneğin, DOS isletim sistemi sekiz harften uzun adları birbirinden ayıramaz.
Adlandırma kuralına uymak koşuluyla, java öğelerine istediğiniz adı verebilirsiniz. Gereksiz yere uzun adlar vermeyiniz. Çünkü o öğelerle işlem yapmak için verdiğiniz adları eksiksiz ve doğru yazmak zorundasınız.
Değişken adlarını küçük harfle, sınıf adlarını büyük harfle başlatmak, bir gelenektir. Bu geleneğe uyunuz.
Ayrıca, programda tanımladığınız değişken, sabit, sınıf, metot gibi varlıkların adlarını, işlevlerini ima edecek biçimde koymak program okumayı kolaylaştıran iyi bir alışkanlık olacaktır.
Bazı durumlarda, adlar birden çok sözcükten oluşabilir. O zaman sözcükler arasına alt izgi (_) simgesi koymak izlenen yöntemlerden birisidir. Ama Java dilinde (_) simgesini kullanmak yerine, deve-notasyonu denen yöntem tercih edilir. Bu stilde, farklı sözcüklerin ilk harfleri büyük yazılarak sözcükler bitişik olarak yazılır. Örneğin, aşağıdakiler geçerli birer değişken adıdır.
faizOranı, sicilNo, öğrencininAdıVeSoyadı, sigortalınınDoğumTarihi
Aynı değişkenleri
faiz_oranı, sicil_no, öğrencinin_adı_ve_soyadı, sigortalının_doğum_tarihi
diye de yazabilirsiniz. Ama Java ilk yöntemi tercih etmektedir.
Aşağıdakiler javada ad olarak kullanılamazlar:
Faiz Oranı, sicil No, ad+soyad, 2.sınıf, ders-notu, Ahmet’inKitabı
Her değişken tanımlı olduğu blokta geçerlidir. Bunun anlamı şudur. Değişken sınıfın bir öğesi ise, yani sınıf bloku içinde bildirilmişse, bütün sınıf içinde geçerlidir. Ona sınıfın her metodu, her bloku erişebilir. Sınıfa ait nesne bellekte kaldığı sürece değişken kendi adresini korur; yani varlığını sürdürür.
Sınıfın bir iç-blokunda tanımlı olan değişken yalnız o blok içinde geçerlidir; ona tanımlı olduğu blok içinden ve o blokun alt bloklarından erişilebilir. Blokun işi bitince bellekteki adresi silinir. Örneğin bir for döngüsünün sayacıdöngü bloku içinde geçerlidir. Döngü başlarken ona bellekte bir yer ayrılır, döngü bitince bellekten silinir. Benzer olarak, bir metot içinde tanımlı olan bir değişkene metot çağrılınca ana bellekte bir yer ayrılır, metodun işi bitince bellekten silinir.
Bu nedenle, bir metot, bir döngü ya da { } parantezleriyle belirlenen bir blok içinde tanımlı değişkene yerel değişken diyoruz. Hiç bir iç-blok içinde olmayıp sınıf içinde tanımlı değişkenlere de sınıf değişkenleri ya da sınıf öğeleri (class member) diyoruz.
İç-içe bloklar olduğunda, dış bloktaki değişkene iç bloktan erişilebilir. Ama, dış bloktan iç bloktaki değişkene erişilemez. Bir sınıf içinde tanımlı metot, döngü ya da { } ile belirli bloklara göre, sınıfın kendisi de bir bloktur ve öteki blokların hepsini içine alır; yani en dıştaki bloktur. Dolayısıyla, sınıf öğelerine iç blokların her birinden erişilebiliyor olması doğaldır.
0 yorum:
Yorum Gönder